Je hebt er vast iets van meegekregen: vandaag honderd jaar geleden kwam er een einde aan de Eerste Wereldoorlog. La Grande Guerre, zeggen ze hier. Niet voor niets heet het de Grote Oorlog, want van de 10 miljoen slachtoffers wereldwijd waren er zo’n 1,4 miljoen Fransen. Dat hakt er letterlijk in. 11 november is nog steeds een nationale feestdag: Armistice.

President Macron ontving in Parijs een hele berg regeringsleiders, hier in Miélan hielden we het ‘onder elkaar’. Vanochtend was er een ceremonie bij het gedenkteken – elk Frans dorp heeft er een. Voor al die jongens en mannen die in Noord-Frankrijk kanonnenvoer werden in de loopgraven.

De plechtigheid spitste zich toe op de onthulling van een aanvullende plaquette met drie namen van poilus (Franse loopgraafsoldaten) uit Miélan die niet eerder waren vermeld op het monument. De Grande Guerre was zo’n onbeschrijfelijke puinhoop dat lang niet alle doden zijn geregistreerd. Tot op de dag van vandaag worden nieuwe namen gevonden bij de stoffelijke resten van onbekende soldaten. Hoe dat precies in zijn werk gaat (DNA-onderzoek misschien?) heb ik niet helemaal begrepen. Ik ga het nog eens uitzoeken.

Zo’n honderdvijftig mensen waren in alle vroegte afgekomen op de herdenking. De gendarmerie en de brandweer stonden er in vol ornaat, scholieren droegen gedichten voor, kinderen van de basisschool zongen aandoenlijk, de harmonie speelde en de burgemeester hield iets (veel) te lange speeches. Maar ook dat is traditie in Frankrijk.

En daarna onder muzikale begeleiding naar het centrum (let op de gedecoreerde veteraan aan het einde van het filmpje), waar in de salle polyvalente een expo was en waar de onvermijdelijke repas du midi werd geserveerd. De expo was een beetje houtje-touwtje in elkaar gezet, maar tussen al die kneuterigheid met parafernalia, militaire uniforms, medailles, afbeeldingen en veel te veel tekst bleef me vooral één cijfer bij. Elke minuut van de Grote Oorlog vielen er 4 (vier!) doden. Vier jaar lang, dag en nacht.